Quỳnh Lưu còn là nơi phát tích của dòng họ Hồ ở Việt Nam từ thế kỷ thứ 10. Hồ Hưng Dật, người huyện Vũ Lâm, tỉnh Chiết Giang, đậ­u Trạng nguyên từ thời vua Ẩn Đế (948 - 995) nhà Hậu Hán, sang làm Thái thú Châu Diễn, đến hương Bào Đột (nay thuộc xã Quỳnh Lâm và xã Ngọc Sơn, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An) lậ­p nghiệp, làm trại chủ và trở thành vị tổ khai cơ họ Hồ ở Châu Diễn. Họ Hồ ở Quỳnh Lưu có các nhân vật nổi tiếng như nhà Vua Hồ Quý Ly; nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương; bảng nhãn Hồ Sĩ Dương, Hoàng giáp Hồ Sĩ Đống, Hồ Phi Tích, nhà cách mạng Hồ Tùng Mậu, Hoàng Văn Hợp, liệt sĩ cách mạng kháng chiến chống Pháp (1930-1931) nguyên Huyện ủy viên huyện ủy Quỳnh Lưu - Nghệ An,... Họ Hồ đến Yên Thành thì có Hồ Tông Thốc,... ra Thanh Hóa thì sinh ra Hồ Quý Ly,... vào Hưng Nguyên thì tạo nên dòng dõi Quang Trung nhà Tây Sơn, Quỳnh Lưu Cũng Là Nơi Phát Tích Cửa Dòng Họ Nguyễn Đình Một Dòng Họ Lớn Cửa Việt Nam Của Cương Quốc Công Nguyễn Xí, Thuộc Đại Chi 13 Của Nhị Thế Tổ Nguyễn Đồng Dần Làm Quan cho nhà hậu lê,Mạc Đăng Dung cướp ngôi Nhà lê Nên Nguyễn Đông Dần Phải Dẫn Con Trai Chạy Vào Quỳnh lưu lánh Nạn Xây Chùa Bát Nhã Hiện Dòng Họ Này Có 4500 Người Ở Quỳnh Lưu,Họ Nguyễn Đình Ở Quỳnh Lưu Có Các Nhân vật Nổi Tiếng Như Anh Hùng Nguyễn Đình Khoa Là Hậu Duệ Thứ Đời 19, Sang Hà Tĩnh Thì Có Đại Thi Hào Nguyễn Du, Về Nghi Lộc Thì Có Nguyễn Duy Trinh , Nguyễn Sư Hồi, Nguyễn Kế Sài,Đến Diễn Châu Thì Có Nguyễn Đình Lộc ,Ra Hà Nội Thì Có Nguyễn Phong Sắc , Nguyễn Phú Trọng , Đến Sài Gòn Nguyễn Tất Thành , Nguyễn Đình Quát , Nguyễn Văn Thiệu... VV

Quỳnh Lưu còn là quê hương của nhiều nhà khoa bảng nổi tiếng trong lịch sử như: Thám hoa Dương Cát Phủ; danh sĩ Phạm Đình Toái, Hoàng Văn Hoan...

Ngày nay có những người nổi tiếng: chính khách Hồ Đức Việt; nhà báo Hồ Anh Dũng; Trung tướng Lê Nam Phong; Trung tướng, PGS, TS, NGND Phan Đức Dư (Giám đốc Học viện An ninh nhân dân); Giáo sư Phan Cự Đệ; Giáo sư Phan Nguyên Di; nhà văn Nguyễn Minh Châu (tác giả 'Dấu chân người lính'); nhà văn Bùi Hiển; nhà thơ Tú Mỡ; nhà thơ Hoàng Trung Thông, nhà thơ trào phúng Dương Quân, Hoàng Nhật Tân (Hoàng Thanh Đạm) nhà nghiên cứu sử học và dịch giả, con trai Hoàng Văn Hoan, Dương Viên, nguyên Tổng thư ký hội mỹ thuật tạo hình Việt Nam, Thiếu tướng, Nhạc sĩ An Thuyên, Nhạc sĩ Ánh Dương; Các anh hùng Cù Chính Lan, Phan Văn Trinh, Vũ Văn Huynh, Hoàng Hữu Nhất, Hoàng Quốc Đông, Nguyễn Thị Hồng, Nguyễn Đình Khoa, Nguyễn Thị Minh Châu; ông Hồ Mẫu Ngoạt- Ủy viên Trung ương Đảng, Chánh văn phòng Tổng bí thư

Các Di tích lịch sử được Nhà nước Việt Nam xếp hạng

• Di chỉ khảo cổ học Quỳnh Văn ở xã Quỳnh Văn
• Đền Quỳnh Tụ
• Nhà thờ họ Hồ ở xã Quỳnh Đôi
• Đình Tám Mái ở xã Quỳnh Thuận
• Đình Làng Quỳnh Đôi ở xã Quỳnh Đôi
• Đền Voi ở xã Quỳnh Hồng
• Đền Cờn ở xã Quỳnh Phương
• Đền Chính ở xã Tiến Thuỷ  
• Đền Thượng ở xã Quỳnh Nghĩa